Co z tym grzybem ktory spowodował nekrozę skrzel? Ten problem w opisie został calkiem pominięty i jakby odrzucony, o co chodzi?
Moze warto porownac ten opis?
Jan WOJTASZEK
ICHTIOFONOZA U RYB AKWARIOWYCH
Określenie
Ichtiofonoza jest chorobą pasożytniczą, wywołaną przez grzyb z rodzaju Ichtyophonus (ichthyosporidium), należący do rodziny Chytridiacecae. Choroba, w początkowym stadium bezobjawowa, ma przebieg zwykle przewlekły, zwłaszcza u ryb trzymanych w dobrych warunkach. Charakteryzuje się powstawaniem w narządach wewnętrznych swoistych otorbień, zawierających plazmodia pasożyta. Plazmodia te kiełkują w grzybnię, która przerasta tkankę i wywołuje jej nekrozę, co prowadzi w ostatecznym efekcie do śniecią ryb.
Etiologia
Pasożyt wywołujący tę chorobę opisany został przez Caullery'ego i Mes-nila (1905) pod nazwą Ichthyosporidium gasterophilum, a w roku 1911 Plehn i Mulsow na cześć B, Hofera - który już w roku 1893 jako pierwszy opisał objawy chorobowe wywołane przez tego pasożyta - nazwali go Ichthyophc- nus hoferi. Znane są ponadto dwa pokrewne gatunki: Ichthyophonus intestinalis, atakujący wyłącznie błonę śluzową przewodu pokarmowego ryb łososiowatych i Ichthyoponus lotae, pasożytujący w żołądku i jelicie miętusa. Jednakże z uwagi na odmienny sposób rozmnażania zaliczono je do rodzaju Basidiobolus.
Patogeneza
Przeniesienie pasożyta odbywa się zawsze drogą doustną, albo przez styczność z rybą chorą wydzielającą przetrwalniki poprzez skórę, skrzela czy jelito, albo przez spożycie pokarmu zawierającego cysty. W żołądku następuje rozpad cyst na plazmodia, wielkości 10-20 µ, które w ciągu jednego dnia wnikają w błonę śluzową i dostają się do krwi, by z jej prądem dotrzeć do wszystkich narządów wewnętrznych oraz mięśni. Czas upływający od inwazji pasożyta do momentu otorbienia w narządach miąższowych wynosi około 10-12 dni. Najczęściej atakowanymi narządami są: serce, wątroba, nerka, śledziona i mózgowie. W odpowiednio wysokiej temperaturze - u ryb tropikalnych praktycznie w okresie całego roku pasożyt rozmnaża się czasem tak szybko, że w ciągu 2 tygodni zaatakowany organ może zostać całkowicie wypełniony cystami. Na skutek przerośnięcia tkanki plechą grzyba dochodzi do uszkodzenia miąższu zaatakowanych narządów, a co za tym idzie do zaburzenia ich czynności. Prowadzi to wcześniej czy później, w zależności od rozległości zmian, do śmierci ryby.
Objawy
W początkowym stadium choroba ta może przebiegać bezobjawowo, W późniejszym okresie objawy mogą być różne i nie występować w komplecie u jednego osobnika. Chore ryby pływają niespokojnie, wykonując chwiejne ruchy przy stulonych płetwach. W przypadku zaatakowania mózgowia obserwuje się zaburzenia równowagi z charakterystycznymi ruchami wirowymi wokół długiej osi ciała. Przy silnym uszkodzeniu skrzeli występują objawy duszności. Czasami nacisk wywierany przez cysty zlokalizowane w pobliżu pęcherza pławnego uniemożliwia jego wypełnianie się, wskutek czego ryby są zdolne poderwać się z dna jedynie na krótki moment. W następstwie uszkodzenia narządów miękkich, zwłaszcza wątroby, dochodzi do ich obrzęku i powiększenia objętości jamy brzusznej pod wpływem gromadzenia się w niej płynu przesiękowego. Podobne objawy (wytrzeszcz oczu) towarzyszą umiejscowieniu się pasożyta w gałce ocznej lub jamie oczodołu. U wielkopłetwów obserwowano niejednokrotnie czerwone, guzowate owrzodzenia na skórze, a u żaglowców i bojowników częściowe zniszczenie płetw oraz nieregularne ciemne plamki w tylnej części tułowia. Przy dłużej trwającym schorzeniu obserwuje się zciemnienie koloru skóry i silne wychudzenie, pomimo, dobrego odżywiania. Choroba ta może dawać szereg powikłań ze strony układu rozrodczego. Stwierdzono mianowicie, że Ichthyophonus może być przyczyną bezpłodności, najczęściej wskutek degeneracji przewodów wyprowadzających produkty rozrodcze. Może również spowodować zmianę płci u samiczek gupików, które przybierają kształt i barwę ciała samców, nie zmieniając wielkości. Z drugiej strony u niektórych gatunków ryb żyworod-nych (Lebistes reticulatus, Xiphophorus helleri, Heterandria formosa) może indukować partenogenezę.
Rozpoznanie
Ponieważ objawy chorobowe zdeterminowane przebiegiem schorzenia mogą się różnić u poszczególnych osobników i nie występować w komplecie, ustalenie prawidłowej diagnozy tylko na podstawie oceny morfologicznej i obserwacji zachowania się chorej ryby często jest w ogóle niemożliwe. Rozstrzygające jest w tym przypadku badanie sekcyjne. Stwierdzenie widocznych gołym okiem drobnych, twardych, żółtobrunatnych ziarenek rozsianych na powierzchni narządów wewnętrznych, ziarenek które pod mikroskopem okażą się grubościennymi cystami zawierającymi plazmodia, daje pewność, że ma się do czynienia z pasożytem.
Leczenie
Przez długi czas uważano, żę ichtiofonoza jest schorzeniem nieuleczalnym. Teoretycznie biorąc skuteczne działanie powinny wykazywać antybiotyki o działaniu grzybobójczym: nystatyna, amfoterycyna, grycyna, czy chloromycetyna. Większość ichtiopatologów ustosunkowana jest raczej sceptycznie do możliwości całkowitego wyleczenia ryb chorych na ichtiofonozę. Według Reichenbach-Klinkego antybiotyki mogą być pomocne jedynie w początkowej fazie rozwoju choroby i skutecznie niszczyć pasożyty w stadium penetracji ściany jelita. Zniszczenie otorbionych cyst pasożyta w narządach wewnętrznych jest mało prawdopodobne, ponieważ są one dodatkowo otoczone grubym pierścieniem utworzonym przez leukocyty, fibroblasty tkanki łącznej i zapalne często nekrotyczne komórki żywiciela, stąd też dostęp jakiegokolwiek środka leczniczego jest niesłychanie utrudniony. Antybiotyki mogą mieć niewątpliwie działanie profilaktyczne uniemożliwiając zakażenie wtórne.
Podjęte próby podawania w karmie mieszanki nystatyny z gryzeofulwiną wskazują na możliwość wyleczenia - pod warunkiem, że zmiany patologiczne w organizmie nie posunęły się zbyt daleko (Syrkiewicz - 1969). Na podstawie własnych doświadczeń mogą stwierdzić, że równie skuteczne okazało się karmienie chorych ryb (Limia vittata, Limia nigrofasciata, Limia melanogaster,Xiphophorus xiphidium, Girardinus metalicus, Heterandia formosa) mieszanką antybiotyków (15 g tetraminu + 200.000 jed. nystatyny in suspensione + 250 mg detreomycyny) połączone z częstą zmianą wody.
Duże nadzieje można wiązać z fenoksyetanolem (C6H5 OCH2CH2OH), środkiem wprowadzonym do leczenia chorób ryb przez I. Rankina. Penoksyetanol w stężeniu 1:10.000 całkowicie niszczy cysty ichtiofonusa in vitro w ciągu 100 godzin, nie uszkadzając przy tym roślin. Zaleca się stosować równocześnie długotrwałą, 10-14-dniową kąpiel (10-20 ml 1% roztworu na 1 1 wody w akwarium) i karmienie chorych ryb pokarmem nasączonym 1% roztworem fenoksyetanolu. Penoksyetanol jest dostępny w Anglii w sklepach zoologicznych pod nazwą Liquitox.
Zapobieganie
Niezwykle trudno ustrzec się przed przywleczeniem choroby do akwarium, ponieważ ryby w początkowym stadium zakażenia nie wykazują żadnych zmian. Stosować zatem należy kwarantannę, a nowe egzemplarze w miarę możliwości nabywać ze znanych źródeł. Nie karmić ryb rozwielitkami złowionymi w zarybionych zbiornikach, ponieważ - jak wykazały badania Lewera - mogą one być nosicielami ichtiofonozy. Na marginesie warto dodać, że rureczniki są całkowicie odporne na zakażenia.
PIŚMIENNICTWO
1. Amlacher E. (1965): Pathologische und histochemische Befunde bei Ichthyosporlumbefall der Regenbogenforelle (Samo gairdneri) und am "Aąuarienfisch Ichthyophonus", Zeitschr. LFisch. und dereń Hilfswissen- schaft, XIII. 12.
2. Kocyłowski B., Miączyński T. (1960): Choroby ryb i raków, PWRiL War szawa 206.
3. Lewer J. (19 52): Datz, 10.
4. Rankin I.M. (1953 ): New Cure for Fine - rot, Water Life, VIII: 251.
5. Reichenbach-Klinke H. (1955): Maulsperre bei Pischen durch den Pilz Ichthyosporidium hoferi (Plehn et Mulsow), Giornale di MicrobioL, 2.
6. SchaperclausW, (1953): Fortpflanzung und Systematic von Ichthyopho- nus, Datz. 7.
7. Spruway H. (1953): Spontaneous parthogenesis in a fisch, Naturę. 171: 437.
8. Stoik A. (1961): Pathological parthenogenesis in viviparous Tooth-Carp, Naturę, 191:507.
9. StolkA. (1958): Pathological perthenogenesis in viviparous Tooth-Carps, Naturę. 181:660.
10. Syrkiewicz R. (1969 ): Leczenie ichtiofoniazy. Akwarium 8.
11. Van Duijn C.Inr. (1967 ): Diseases of fishes, London, Iliffe Books Ltd.,:211
12. Wurmbach H. (1951): Geschlechtsumkehr bei Weibchen von Lebistes re- ticulatus bei Befali mit Ichthyophonus hoferi ( Plehn-Mulsow ), Rous. Ar- chiv, L. Entwicklungs-Mechanik., 145:109. |
Strona 4 of 8: « Previous 1 2 3 5 6 7 8 Next » 